در اقتصادهای پیشرفته 60 تا 80 درصد افراد جهت انجام سرمایهگذاری در بازارهای سرمایه به افراد متخصص این حوزه مراجعه میکنند، این افراد در این مراجعه، یا مشاوره دریافت کرده و امور اجرایی سرمایهگذاری را خود به عهده میگیرند و یا اینکه مدیریت دارایی خود را به تیم متخصص واگذار می کنند.
در ایران به دلایل مختلف از قبیل عدم وجود نهادهای متخصص شناسنامهدار در گذشته و همچنین وجود سوابق منفی در خصوص مجموعههایی که اقدام به مدیریت دارایی مردم کردهاند (شرکتهای مضاربهای، برخی از تعاونیها و …) درصد مراجعه به متخصصین در حوزه سرمایهگذاری بسیار پایین بوده است. در سالهای اخیر با ورود مجموعههای حرفهای به بازار ارائه خدمات مشاوره و مدیریت دارایی، حجم مراجعه سرمایهگذاران به این مجموعهها افزایش یافته است؛ در این خصوص در این مقاله سعی داریم بازیگرهای مختلف در این حوزه را معرفی کنیم.
بازیگران مختلفی در حوزه سرمایهگذاری و مدیریت مالی فعال هستند از جمله:
- مشاور سرمایهگذاری بورسی
- مشاور سرمایهگذاری فراگیر/ عام
- سبدگردان بورسی
- مدیر سرمایهگذاری
- مدیر دارایی (اموال/ثروت)
به تمامی موارد پنجگانه ذکر شده تسامحاً مشاور گفته میشود. با این حال تفاوتهایی وجود دارد که در ادامه به شرح هر کدام از آنها میپردازیم:
1. مشاور سرمایهگذاری بورسی
در این حالت مشاوران سرمایهگذاری بورسی در چارچوب بازار سرمایه ایران مشاوره میدهند. در حقیقت دربارهی خرید و فروش داراییها و اوراق بهادار بورسی همچون سهم، اوراق مشارکت و خزانهداری (با درآمد ثابت)، واحد صندوقهای سرمایهگذاری سهامی، کالایی، درآمد ثابت، جسورانه، فراصندوق اظهار نظر میکنند.
ریز وظایف مشاوران سرمایهگذاری بورسی:
- ارائه پرتفوی پیشنهادی: سرمایه افراد را بین کلاسهای دارایی توزیع میکنند. به عنوان مثال 100 واحد سرمایه نقد مشتری را با اختصاص 50 واحد به طلا، 25 واحد به سهام و 25 واحد به رمزارز تقسیم میکنند. البته توزیع دارایی میتواند با نسبت مختلف بین کلاسهای دارایی برای هر مشتری متفاوت باشد.
- ارائه سیگنال خرید و فروش: منابع درون یک کلاس دارایی را تخصیص میدهند. برای نمونه 25 واحدی که در شرح وظیفه قبلی به سهام تخصیص داده شد، در این مرحله بین سهامهای مختلفی همچون وبانک و ونوین و شبندر و آگاس و … با نسبتهای مختلف توزیع و زمان خرید و فروش آن ها نیز مشخص میگردد.
2. مشاور سرمایهگذاری فراگیر/عام
مشاوران سرمایهگذاری فراگیر از نظر کارکرد مشاوره در زمینه پرتفوی یا مشاوره در زمینه خرید و فروش هیچ تفاوتی با مشاوران بورسی ندارند اما مهمترین تفاوت آنها این است که محدود به بازار سرمایه نیستند. به عبارت دیگر میتوانند به شما در زمینه خرید و فروش زمین در شمال، میلگرد، خودرو، پیش خرید پروژههای ساختمانی، کریپتو (بیت کوین) و ارز (یورو و دلار)، سهام استارتآپ ها و شرکتهای سهامی خاص مشاوره بدهند.
3. سبدگردان بورسی
سبدگردانان بورسی همانند مشاوران سرمایهگذاری بورسی هستند با این تفاوت که فراتر از پیشنهاد، اقدام به خرید و فروش میکنند. منتها فعالیت آنها به بورس محدود است و تنها میتوانند سهم، اوراق مشارکت و خزانهداری (با درآمد ثابت)، واحد صندوقهای سرمایهگذاری سهامی، کالایی، درآمد ثابت، جسورانه، فراصندوق و … را خرید و فروش کنند.
4. مدیر سرمایه گذاری
مدیران سرمایهگذاری از نظر تنوع کلاسهای مختلف دارایی هیچ تفاوتی با مشاوران فراگیر ندارند. تفاوت آنها با مشاوران سرمایهگذاری فراگیر میزان اختیارات آنها در سرمایهگذاری است.
مدیران سرمایهگذاری برای مشتری خود عملیات سرمایهگذاری در کلاسهای دارایی مختلف را با نسبتهای متغیر انجام میدهند یعنی نیابتاً یا وکالتاً یا با حساب (اکانت) مشتری کلاسهای دارایی مختلفی چون خانه، رمزارز، ارز، طلا، میلگرد، خودرو، شرکت و … برای او خرید و فروش میکنند.
اختیارات خرید و فروش مدیران سرمایهگذاری مشابه اختیارات سبدگردانان بورسی است با این تفاوت که در کلاس دارایی محدودیتی وجود ندارد.
5. مدیر دارایی و اموال
مدیر دارایی و اموال که با عناوین مختلفی از جمله Wealth Manager یا Family Office فعالیت میکند، خدمات متنوعی در خصوص مدیریت اموال به افراد دارای سرمایه بالا ارائه میدهد. این خدمات فقط محدود به امور سرمایهگذاری نیست بلکه اموری همچون بازنشستگی، اجارهداری، بیمه، مالیات، جانشین پروری و حتی گاهی پیدا کردن مدیر برای شرکتهای فرد یا خانواده، تسهیلات و وام، بودجه خانوار، مدیریت نقدینگی، حتی انتقال ارز برای اعضای خانواده مشتری که خارج از کشور هستند نیز جزو وظایف مدیران ثروت است.
رویکرد مجموعههای مدیریت اموال خانوادگی (Family Office)، ارائه خدمات جامع و متناسب سازی شده با نیاز هر مشتری است.
در جدول زیر بازیگران مختلف در حوزه سرمایه گذاری با هم مقایسه شدهاند.
اتخاذ این تصمیم که هر فرد برای بهبود شرایط سرمایهگذاری خود باید به کدامیک از این بازیگرها مراجعه کند، به عوامل مختلفی از قبیل حجم سرمایه، نوع بازار مورد علاقه سرمایهگذار و میزان ریسک پذیری بستگی دارد. در واقع نمیتوان اینگونه عنوان کرد که کدام بازیگر نسبت به دیگر بازیگرها ارجحیت دارد بلکه هر سرمایهگذار با توجه به نیاز و شرایط خود باید به بازیگر مشخص (مشاور سرمایه گذاری، مدیر دارایی و …) مراجعه کند.
شرکت مدیریت سرمایه دایموند آمادگی دارد کلیه خدمات لازم در خصوص مدیریت اموال خانوادگی را به خانوادههای ایرانی داخل و خارج از ایران ارائه نماید.
